Donderdag 6 september vond de jaarlijkse Gasdag van NOGEPA plaats. Dit jaar was het thema ‘De gassector als bouwsteen voor een duurzaame energievoorziening’. Als student Energy and Environmental Science had ik wel enig beeld over de belangrijke rol die gas kan gaan spelen in de energietransitie naar een duurzame energievoorziening, maar toch hoopte ik juist discussies te horen deze dag waarin alternatieven voor gas aan bod komen. Als Groninger behoor ik ook geen groot voorstander van gas te zijn natuurlijk. Naast mijn studie ben ik aangesloten bij CETT, de Community of Energy Top Talents, waarvan NOGEPA partner is. Zo werden wij als CETT’ers benaderd om de Gasdag bij te wonen en de ervaringen vanuit onze invalshoek te delen.
Bij de opening van de dag door Maria van der Hoeven wordt al duidelijk met welk publiek we te maken hebben; er wordt nog even expliciet genoemd dat (als het goed is) iedereen in de zaal zich wel kan vinden in het thema van vandaag. Gas is nu eenmaal belangrijk in de energietransitie. De eerste drie sprekers, Aldo Spanjer (Shell), Prof. José Moraga (RUG) en Hay Fieten (Equinor) zijn het er ook allemaal over eens dat gas een belangrijke rol gaat spelen in de komende decennia, tot en met 2050. Hay Fieten noemt gas ook wel een ‘enabler’ van de energietransitie. Wel wordt benadrukt dat de introductie van waterstof en CCS (carbon capture & storage) belangrijk zijn in deze transitie. In de paneldiscussie die volgt, komt naar voren dat meer onderzoek nodig is om feiten en cijfers te verwerven. Alleen dan wordt duidelijk in hoeverre elektrificatie en het gebruik van waterstof mogelijk zijn en op welke termijn. Volgens Aldo Spanjer is er een discussie op rationele basis nodig om zowel beleidsvoerders als het volk op één lijn te krijgen. Het is ook belangrijk de situatie in Nederland in de context van Europa, maar ook in wereldwijd perspectief te plaatsen; het is ook niet de bedoeling dat we onze gascentrales sluiten om vervolgens meer gas te importeren.
Na de pauze opent moderator Remco de Boer het middagprogramma. Hij verwijst hier naar de Gasdag van twee jaar geleden. Destijds vergeleek hij de gassector met de Titanic; een zinkend schip. Twee jaar later moet hij bekennen dat in dit geval de film wel wat lang duurt en het schip voorlopig nog ‘rustig’ boven water dobbert. Dit is onder andere te danken aan Jo Peters, Secretaris Generaal van NOGEPA, de eerste spreker in de middag. Hij geeft aan dat hij het schip drijvend probeert te houden en laat middels een rekensommetje zien hoe belangrijk de gassector is voor BV Nederland. Over dit sommetje was later nog enige discussie, maar het idee was duidelijk; BV Nederland profiteert behoorlijk van het Nederlandse aardgas. Wel ziet hij de noodzaak van CCS en waterstof en benadrukt het belang van die rationele discussie gebaseerd op feiten en cijfers. Volgens Peters bestaat er namelijk een op emoties gebaseerd beeld in de maatschappij waarin gas en de energietransitie niet samengaan, terwijl dit wel degelijk kan of zelfs moet. De weerstand tegen gas in combinatie met CCS heeft meer te maken met wantrouwen jegens de overheid en industrie dan met de technologie zelf. De energietransitie moet dan ook een huwelijk worden tussen alle betrokken partijen, waarin industrie en het volk op één lijn zitten.
Dit benadrukt ook Marcel Galjee van AkzoNobel. Hij laat zien wat er momenteel al gebeurt in de industrie op het gebied van waterstof; er is al een waterstofeconomie in Nederland, maar dit weten of zien velen van ons niet. We moeten niet alleen naar de klimaatdoelen kijken, maar vooral naar hoe BV Nederland er in 2030 en 2050 uit moet zien; dit bepaalt op welke manier we de klimaatdoelen gaan halen. Prof. Dr. Ad van Wijk (TU Delft), ofwel ‘Mister Waterstof’, geeft deze middag aan wat de potentie van waterstof is; de mogelijkheden voor duurzame energieopwekking zijn oneindig, het moet alleen nog op de juiste plek en op het juiste moment benut kunnen worden. Zo stond het middagprogramma in het teken van een toekomst met waterstof, maar wel met de onderliggende boodschap dat de rol van aardgas onder andere door het aanwezige gasnet nog lang niet uitgespeeld is.
Nu we meer weten over de industrie en waterstof is het tijd voor pitches van de NAM, Vermilion Energy en Petrogas. Hier wordt aandacht besteed aan CCS, kleine gasvelden en de prijs van CO2. Gas is economisch gezien nog steeds het meest aantrekkelijk en in combinatie met CCS is dit een geschikte start van de transitie. De vraag is hoe snel waterstof hier aardgas kan vervangen en of dit dan blauwe of groene waterstof wordt. Hier lijkt vandaag niemand een duidelijk antwoord op te hebben, terwijl dat nu juist een kritiek punt is; welke weg gaan we inslaan?
Aardgas, groen gas, blauwe waterstof, het is allemaal voorbij gekomen vandaag. Er was dus wel aandacht voor duurzame varianten van het gebruik van gas, maar alternatieven buiten gas kwamen (misschien vanzelfsprekend) niet aan bod op de Gasdag. Dit had voor de paneldiscussies echter wel een meerwaarde kunnen hebben. Daarnaast zaten de meeste waterstof facetten in het middagprogramma, waardoor dit onderdeel van de gas discussie weinig tot niet aan bod kwam in de ochtend. De conclusie is dat de Titanic nog (lang) niet zinkende is. Hoewel ik me bewust was van de economisch aantrekkelijke en binnen de transitie belangrijke rol die aardgas kan spelen, had ik graag meer weerstand gezien in de discussies die vandaag plaatsvonden. Zo hadden start-ups die zich bezig houden met (de gevolgen van) elektrificatie een waardevolle inbreng kunnen hebben; een beetje tegengas. De inbreng van dergelijke partijen maakt het ook mogelijk een rationele discussie te voeren waarbij alle innovaties en cijfers op tafel komen. Om in de analogie van Remco te eindigen, vind ik het prima als de Titanic nog even kan blijven varen. We moeten er echter wel samen voor zorgen dat de Titanic uiteindelijk zinkt, want dat doet een Titanic toch?
Of we verven hem groen.
-Niek Brinkhof (CETT student)
Vind de presentaties hier:
- Aldo Spanjer (Shell) – Wereldwijde LNG en ontwikkelingen in de Europese gasmarkt
- Prof. Jose L. Moraga (RUG) – Elektrificatie en de vraag naar gas
- Hay Fieten (Equinor) – Europese grasvraagontwikkelingen en de potentie van nieuwe gassen (waterstof) voorziening in Noord-West Europa richting 2030
- Jo Peters (NOGEPA) – De waan van de gewenste werkelijkheid
- Ad van Wijk (TU Delft) – Wereldwijde ontwikkeling waterstof, blauw en groen
- Marcel Galjee (AkzoNobel) – Groene waterstof in de praktijk
