Fracking belast het milieu en klimaat, aardgas uit Nederland is beter

Fracking is een methode om schalieolie en schaliegas uit ondergrondse steenlagen te winnen. Daarbij wordt gebruik gemaakt van schadelijke chemicaliën. De winning van schaliegas heeft op deze manier een zeer negatief effect op het milieu en het klimaat. In het kader van de energietransitie is daarom de keuze voor gaswinning in Nederland een beter alternatief.

– Bij (onconventioneel) fracking wordt een mengsel van water, zand en chemicaliën met hoge druk in een boorput gepompt.
– Hierdoor ontstaan kleine scheurtjes in ondergrondse steenlagen waardoor de opgesloten schaliegas- of schalieolievoorraden gewonnen kunnen worden.
– Fracken wordt ingezet om schaliegas te winnen. Het heeft een sterk negatief effect op het milieu en het klimaat.
– In Nederland vindt hydraulische stimulatie plaats om aardgas en olie te winnen. Dit noemt men conventioneel fracken. De impact op milieu en klimaat is vele malen kleiner dan onconventioneel fracken.
– De CO2-voetafdruk van Nederlands aardgas uit de kleine gasvelden is een stuk kleiner dan die van schaliegas uit de Verenigde Staten en is daarom een beter alternatief voor onze gasbehoefte.

Hydraulisch fractureren, of “fracking”, is een proces dat men gebruikt om schaliegas of schalieolie uit ondergrondse steenlagen te winnen. Fracking begint met het boren van een put in de grond, vaak honderden of duizenden meters diep, tot in de rotsformaties waar de schaliegas- of schalieolievoorraden zich bevinden. Vervolgens wordt er een mengsel van water, zand en chemicaliën met hoge druk in de put gepompt om kleine scheurtjes in het gesteente te creëren en de opgesloten schaliegas- of schalieolievoorraden vrij te maken.

In Nederland zijn de gasvoorraden zonder te fracken uit de grond te halen. Vanwege de natuurlijke druk in het gasveld komt het aardgas via een put omhoog.

Het zand helpt de scheurtjes open te houden, de chemicaliën helpen onder meer om mineralen af te breken waardoor het schaliegas of de schalieolie makkelijker door de scheurtjes kan stromen.

Als de put eenmaal is gefrackt, wordt het vrijgekomen schaliegas of schalieolie naar de oppervlakte gepompt en opgevangen voor verdere verwerking. Hoewel fracking belangrijk is geworden voor de productie van gas en olie, is het ook controversieel vanwege de milieu-impact en mogelijke risico’s voor de gezondheid en veiligheid.

De methode van fracking die men toepast in de VS, tast op verschillende manieren het milieu aan. Het levert de volgende schade op: 

– Waterverontreiniging: Bij het fracking-proces wordt grote hoeveelheden water gebruikt dat vermengd wordt met chemicaliën. Dit mengsel kan in de grond en in het grondwater terechtkomen, wat kan leiden tot waterverontreiniging. 

– Luchtvervuiling: Fracking veroorzaakt luchtvervuiling doordat in de installaties waarin men het schaliegas verzamelt, methaan, een krachtig broeikasgas, en andere schadelijke stoffen kunnen vrijkomen. Ook stoten de machines en aggregaten die nodig zijn schadelijke stoffen uit. 

– Aardbevingen: Fracking kan ook leiden tot seismische activiteit, waaronder aardbevingen, vooral in gebieden waar al een hogere kans op aardbevingen bestaat.

Het schaliegas dat via fracking gewonnen wordt, is qua samenstelling gelijk aan aardgas. Bij het productieproces van het schaliegas lekt echter vaak methaan weg. Het broeikasgaseffect van methaan is vele malen sterker dan het broeikaseffect van CO2. Hierdoor is het negatieve effect op het klimaat van fracking groter dan het effect van conventioneel aardgas dat we bijvoorbeeld in Nederland winnen.

Er bestaan twee verschillende methoden van fracken: conventioneel en onconventioneel. Onconventioneel fracken wordt ingezet om schaliegas en schalieolie te produceren. Conventioneel fracken noemt men ook wel (hydraulisch) stimuleren en vindt plaats om de productie van olie en gas te stimuleren. Het hydraulisch stimuleren gebeurt eenmalig om een put goed aan te laten slaan en is daarna in de productie niet meer nodig. 

Onconventioneel fracken is het fracken van dichtere, compactere gesteentelagen, zoals schalie, die minder poreus zijn en dieper in de aardkorst liggen. Bij onconventioneel fracken worden meerdere putten geboord en wordt er grote hoeveelheden water, zand en chemicaliën onder hoge druk ingespoten om scheuren in het gesteente te creëren en het schaliegas of de schalieolie vrij te maken. Deze vorm van fracken is in Nederland in 2015 tot nader order opgeschort.

Conventioneel fracken, of hydraulisch stimuleren, is onderdeel van de reguliere gas– en oliewinning en wordt ingezet om eenmalig de productie van het aardgas of de aardolie op gang te helpen. Hydraulisch stimuleren vindt al sinds 1954 in Nederland plaats om aardgas en olie te winnen. In de afgelopen jaren zijn zo’n 340 operaties in Nederland uitgevoerd. Incidenten zijn daarbij nooit voorgevallen. 

Er zijn verschillende landen die het gebruik van onconventioneel fracken hebben verboden of beperkt vanwege zorgen over de milieu-impact, risico’s voor de volksgezondheid en veiligheid, of een combinatie van deze factoren. Zo is fracking onder meer beperkt of verboden in Frankrijk, Duitsland en Spanje.

Zo’n 80% van de LNG die de Verenigde Staten naar Europa exporteert bestaat uit schaliegas. De winning van dit schaliegas door middel van fracken brengt verontreinigen van het milieu met zich mee en heeft een negatief effect op het klimaat. 

LNG (Liquefied Natural Gas) is een vloeistof die ontstaat als je aardgas sterk afkoelt. Deze vloeistof neemt ongeveer 600 keer minder volume in dan gewoon aardgas. Hierdoor is het makkelijker op te slaan en te transporteren. Een volle tanker LNG is voldoende om 100.000 woningen een jaar lang te verwarmen. 

De leden van Element NL winnen aardgas uit de kleine gasvelden in Nederland. De negatieve invloed op het milieu en het klimaat is vele malen kleiner dan die van de winning van schaliegas:  

– Het transport van het aardgas vindt slechts over een kleine afstand plaats waardoor er sprake is van minder uitstoot.

– Er is geen extra energie nodig voor het vloeibaar maken van het gas.  

– Bij de productie van Nederlands aardgas komt veel minder CO2 en methaan vrij omdat men gebruik maakt van de nieuwste technieken en materiaal. 

Dit aardgas is daarom een veel beter alternatief voor onze gasbehoefte dan schaliegas. 

Lees meer over de gaswinning in Nederland