Porthos en Aramis: de grootste CCS-projecten in Nederland

Porthos en Aramis zijn twee Nederlandse projecten om CO2 te transporteren en op te slaan in lege gasvelden. Beide projecten worden nog ontwikkeld. Het is de bedoeling dat Porthos vanaf 2026 operationeel is en Aramis vanaf 2028/2029.

– Porthos en Aramis zijn projecten om CO2 van industriële bedrijven uit de Rotterdamse haven te transporteren en op te slaan in lege gasvelden onder de Noordzee.
– Beide projecten worden nog ontwikkeld. Porthos zal als eerste operationeel zijn, daarna volgt Aramis.
– De afvang en opslag van CO2 (CCS) is een belangrijk onderdeel van de energietransitie en noodzakelijk om de klimaatplannen te kunnen behalen. 

Porthos en Aramis zijn projecten voor de grootschalige CO2-opslag in lege gasvelden. 

Het Porthos-project richt zich op het verminderen van CO2-uitstoot in de Rotterdamse haven. Porthos staat voor “Port of Rotterdam CO2 Transport Hub and Offshore Storage”.  

Het doel van het Porthos-project is om de CO2-uitstoot van deze industrieën op te vangen en op te slaan in lege gasvelden onder de Noordzee, op een veilige en duurzame manier. Het project maakt hiervoor gebruik van een pijpleidingnetwerk dat CO2 van verschillende industrieën in de Rotterdamse haven transporteert naar een opslaglocatie voor CO2 in de Noordzee. De CO2-pijpleiding komt te liggen in de bestaande leidingstrook langs de A15. 

Ook het CCS-project Aramis richt zich op het transport van CO2 voor partijen in het Rotterdamse havengebied naar lege gasvelden onder de Noordzee.

Porthos is een samenwerking tussen Gasunie, Energie Beheer Nederland (EBN), en het Havenbedrijf Rotterdam. Porthos heeft een samenwerkingsovereenkomst gesloten met Air Liquide, Air Products, ExxonMobil en Shell. Deze bedrijven tekenden in december 2021 definitieve transport- en opslagcontracten om hun CO2 te gaan aanleveren en via Porthos op te laten slaan. 

Element NL-lid TotalEnergies, Shell, EBN en Gasunie werken samen in Aramis. Een deel van de verzamelde CO2 in het Porthos-project zal via de infrastructuur van Aramis getransporteerd worden naar de opslaglocatie.

De CO2 die door Porthos wordt getransporteerd en opgeslagen, zal worden afgevangen door verschillende bedrijven. De bedrijven leveren hun CO2 aan via een gezamenlijke pijpleiding die door het havengebied van Rotterdam loopt. De CO2 wordt dan onder druk gezet in een compressiestation.

De CO2 wordt via een offshore pijpleiding naar een platform in de Noordzee getransporteerd, ongeveer 20 km uit de kust. Vanaf dit platform wordt de CO2 in een leeg gasveld gepompt. De lege gasvelden bevinden zich in een afgesloten reservoir van poreus zandsteen, meer dan 3 km onder de Noordzee.

Porthos heeft een capaciteit van 37 miljoen ton CO2, wat neerkomt op ongeveer 2,5 miljoen ton CO2 per jaar gedurende 15 jaar.

De definitieve investeringsbeslissing voor Porthos is genomen in oktober 2023. De bouw van de Porthos-infrastructuur gaat in 2024 van start. Het systeem wordt naar verwachting operationeel vanaf 2026.

Porthos is door de Europese Unie erkend als een Project van Gemeenschappelijk Belang. Bekijk voor meer informatie over het EU-energiebeleid op de website van de Europese Commissie.

Het project Aramis wordt nog ontwikkeld. De bouwfase staat gepland tussen 2025 en 2026. Rond 2028/2029 moet Aramis van start gaan. Aramis wordt zo vormgegeven dat de infrastructuur kan worden uitgebreid wanneer het aanbod aan CO2 toeneemt. Dat gebeurt door nieuwe lege gasvelden onder de Noordzee aan te sluiten, waardoor de opslagruimte toeneemt. Zo kan Aramis vanaf 2030 tot wel 22 megaton CO2 per jaar opslaan.  De gasvelden die worden gebruikt om de CO2 in op te slaan, hebben een totale capaciteit van meer dan 400 miljoen ton.

Aramis is net al Porthos een project van gemeenschappelijk belang volgens de Europese Commissie. De Nederlandse overheid heeft het CCS-project toegevoegd aan het Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat (MIEK). Op de website van Aramis staat tot in detail beschreven hoe het project in elkaar zit.

De CO2 van de deelnemende bedrijven in beide projecten zal via een pijpleiding naar lege gasvelden onder de Noordzee getransporteerd worden.

De leiding van Porthos zal vanuit de Rotterdamse haven in een bestaande leidingstrook die langs de A15 naar de Maasvlakte loopt, komen te liggen. Die leiding is zo’n 30 kilometer lang. Vanaf de Maasvlakte gaat de leiding onder de Noordzeebodem door naar het gasveld. Dat ligt zo’n 20-25 kilometer uit de kust. De opslag van de CO2 vindt 3 tot 4 kilometer onder de zeebodem plaats.

De lege gasvelden voor het Aramis-project liggen verder weg op de Noordzee, zo’n 200 km vanaf de Maasvlakte.

Porthos en Aramis zijn een belangrijk onderdeel van de Nederlandse klimaatplannen, omdat ze helpen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen en zo bijdragen aan het behalen van de klimaatdoelstellingen van het land en de Europese Unie.  

In de klimaatplannen is de afvang en opslag van CO2 (CCS) uitdrukkelijk benoemd als één van de maatregelen om tot CO2-reductie te komen. Nederland wil in 2030 minimaal 55% minder broeikasgassen uitstoten in vergelijking met 1990. In 2050 wil Nederland volledig klimaatneutraal zijn. 

De reductie van de uitstoot van de industrie in de Rotterdamse haven is van groot belang.  

Het havengebied Rotterdam is namelijk goed voor 14% van de totale Nederlandse CO2-uitstoot. Met Porthos en Aramis kan dit percentage omlaag gebracht worden.